Rehberlik Her Zaman Önemli Bir Meslektir.
Değerli Okuyucularım
Önde ve Önce Rehberler Vardı.
Sultanahmed Meydanı-Dikilitaş önünde anlatım yapan Sarıklı Osmanlı Rehberi - 1582 ve 1890 tarihli Nizamnâme {3}
Ayasofya Camii - Üst Kat Galeride, turistlere anlatım yapan Fesli Osmanlı Rehberi - 1852 - {4}
TUREB tarafından basımı yapılan Meslek Kanunumuz
İnsanlık bu dünyada yaşamaya başladığından beri, her zaman bir rehbere ihtiyaç duymuştur. Kimi zaman dünyevî hayatı için bir rehber ararken, kimi zamanda ebedî hayatı için bir rehber aramıştır. Ve insanoğlu, doğru bir rehber ile hedefine doğru rahat bir şekilde ilerlerken, rehbersiz veya yanlış bir rehber ile hareket etmesi halinde yaşam kalitesini zora sokacak türlü türlü sıkıntılara düçâr olmuştur.
Eski zamanlarda Rehberlik Mesleği çok zor şartlarda icra edilirdi. Kervanlara yol gösteren ve onları gidecekleri mecralara en güvenli bir şekilde ulaştırmaya çalışan bu emektâr insanlara delil (rehber) denirdi. Hanlarda, kervansaraylarda bekleyen bu deliller, kervan sahipleri, seyyahlar veya özel insanlar ile anlaşıp yollara düşerlerdi. Diyarbakır'da günümüze kadar sağlam bir şekilde ulaşmış olan Deliller HANI, ticari kervanlara ve özellikle Müslüman Hac kervanlarına hem yol - hem de dini rehberlik hizmeti vermiş olan bir han örneğidir.{1}
Bu deliller(rehberler) , dil bilen insanlardı. Gittikleri ülkeler, ve şehirler hakkında bilgi sahibiydiler. Genellikle gittikleri istikametteki milletlerin dillerini bilir ve onlarla karşılıklı ilişkiler kurarak, kervanları/yolcuları için güven kazanırlardı.
19.yy başlarından itibaren, modernleşen insanoğlu yavaş yavaş, bugünkü manada turizm faaliyetlerine başladı. Gemilerle, trenlerle turistik amaçlı,toplu geziler yapmaya ve yeni yerleri tanımaya başladılar. Ancak değişmeyen bir meslekten yardım almak zorunda olduklarını anladılar ; Rehberlik. Her ne kadar, seyahat yazarlarının hazırladıkları rehber kitapları olsa da {2}, mutlaka vardıkları yerleri en iyi bilen ve kendi dillerini konuşan yerel rehberlerden yardım aldılar.
Osmanlı döneminde ülkeyi ziyaret eden yabancı konukların, rehber eşliğinde gezdikleri, dönemin minyatürlerinde/gravürlerinde karşımıza çıkmaktadır.
19.yy da yaygın olarak başlayan turizm amaçlı geziler için Osmanlı payitahtı İstanbul, çok önemli bir destinasyondu. Avrupa ile Asya'nın geçiş noktasında asırların medeniyet hazineleri mevcuttu.Eski zamanlardan beri bu mesleği icra eden Osmanlı Rehberleri vardı.
Osmanlı Devletinde, modern anlamda profesyonel turist rehberlik mesleği hakkındaki ilk kanuni düzenleme 20 Ekim 1890 tarihinde "Seyyahîne Tercümanlık Edenler Hakkında 190 Sayılı Nizamnâme" yayınlanmıştır. 6 maddelik bu Nizamnâme'nin 3.maddesi,yabancı bir dili konuşup anlayacak kadar bilmek ve memleket hakkında bilgi sahibi olmak şartıyla, meslek belgesinin düzenlenebileceğini zorunlu kılmıştır. {5}
132 yıl önce, Dünya Standartlarında bir Nizamnâme ile düzenlenen Profesyonel Turist Rehberlik Mesleği , Cumhuriyet tarihinde de " 8 Kasım 1925 tarih ve 2730 sayılı " Ecnebi Seyyahlara Tercümanlık ve Rehberlik Edecekler Hakkında Kararname" {6} gibi çeşitli düzenlemeler sonrasında, 7/6/2012 tarihinde 6326 sayısı ile Turist Rehberliği Meslek Kanunu olarak yürürlüğe girmiştir.
Pandemi süreci sonrasında, sağlıklı günlerin geri dönmesi ile en hızlı toparlanması beklenen sektör; Turizm sektörü olduğu düşünülmektedir. Ancak ortaya çıkacak turizm taleplerinin doğru yönetilmesi ile bu sektör, tüm sektörlerin toparlanmasına ciddi katkı sağlayacaktır.
İşte bu taleplerin doğru yönetimi için kurulacak tüm kurullarda, Profesyonel Turist Rehberlerinin Kurumsal temsilcileri olan Bölgesel Rehber Odaları ve üst kuruluşları olan TUREB 'e temsil imkanı verilmelidir. Çünkü Profesyonel Tur Rehberleri, yerli veya yabancı turizm müşterisi ile en yakın temasta olan ve tüm ihtiyaçlarını bilen, memnuniyetini ölçme imkanına sahip bir kültür elçisidir.
Müşteriden gelecek talepleri doğru bir şekilde yorumlayarak seyahat acentesine bildiren ve turizm açısından arz-talep arasındaki dengeyi sağlayan, ülke turizminin en önemli dinamiği Profesyonel Turist Rehberleridir.
Resmi tüm kurumların kadrolarında, mutlaka bir Profesyonel Turist Rehberi istihdam etmesi gerekir. Özellikle yerel halka hizmet veren tüm belediyelerin bünyesinde, hem şehrin tanıtımında, hemde ülkemizin tanıtımında, halkın ufkunu açacağı gibi, halk nezdinde de ülkenin gizli hazinelerinin farkına varılmasına da ciddi katkı sağlayacaktır.
Yurt dışından gelecek olan resmi heyetlerle yapılan görüşmelerde, kadrolarında Profesyonel Turist Rehberi bulunduran özel veya devlet kurumları harika bir temsil görüntüsü verir. Çünkü kurum özelinde hareket eden, tam donanımlı Profesyonel Turist Rehberi ; Kurumunu ve Ülkemizi temsil edecek en önemli personeldir.
Tarihten günümüze gelen en eski ve en güzel mesleklerden olan, Rehberlik Mesleğinin değerinin arttırılması dileğiyle.
Kaynaklar
1-https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/diyarbakir/gezilecekyer/delller-hani
2-http://rehberimserdar.blogspot.com/2021/02/istanbulda-rehberli-turlar.html?m=1
3- Minyatür ;
Sûrnâme-i Hümâyûn ; Dîvan Şairi İntizâmî (1540-1612). Sultan III. Murad'ın şehzadesi (III.) Mehmed'in 1582 yılında yapılan sünnet düğününü anlatmaktadır.
4- 1846-1849 yılları arasında Ayasofya Camii Restorasyonunu yapan Mimar Gaspare Trajano
Fossati’nin gravürlerinden.
5-Türkiye’de Profesyonel Turist Rehberliği ve
Müşterilerin Turist Rehberlerinden
Beklentilerinin Analizi (Kuşadası Örneği ) Shf : 155
Nuray TETİK - 2006
Balıkesir Üniversitesi-
6- Nuray TETİK - a.g.e Shf : 157
